Bezsenność dotyka miliony ludzi na całym świecie, utrudniając zasypianie, przesypianie nocy lub budzenie się wypoczętym. To powszechne zaburzenie snu wpływa …
W XVII wieku na wielu morzach rządzili piraci siejąc strach wśród kupców i imperiów. Ich śmiałe napady, tajne kryjówki i legendarne skarby fascynują nas od wieków. W tej lekcji zagłębiamy się w mniej znaną historię piractwa, odkrywając życie jednej z największych przedstawicielek tej niesławnej profesji.
W XVII wieku na wielu morzach rządzili piraci siejąc strach wśród kupców i imperiów. Ich śmiałe napady, tajne kryjówki i legendarne skarby fascynują nas od wieków. W tej lekcji zagłębiamy się w mniej znaną historię piractwa, odkrywając życie jednej z największych przedstawicielek tej niesławnej profesji.
Jakich znasz sławne postaci piratów? Spróbuj opisać ich po angielsku. Sprawdź takie słowa jak: to plunder, mutiny, notorious, seafaring.
Obejrzyj wideo i postaraj się zrozumieć jak najwięcej.
Skorzystaj z tłumaczenia, jeśli nie rozumiesz jakiegoś fragmentu.
Text from BBC Reel. Script by Emma Nagouse, University of Sheffield, based on original research by Prof Ronald C. Po, London School of Economics. Voice-over by Tessa Delaunay-Martin, BBC Production note: The voice-over for this animation uses Cantonese pronunciation – names on screen are spelled using the romanisation system for standard Mandarin, Hanyu Pinyin.
If you were asked to picture the most successful pirate of all time, who would you imagine? Perhaps Long John Silver complete with a perching parrot, or a swashbuckling Blackbeard? Think again! Zheng Yi Sao – a former sex worker turned Pirate Queen who terrorised the South China Sea in the 19th Century – blows them both out of the water.
Born around 1775 as Shih Yang in the Chinese coastal region of Guangdong, she grew up at a time of civil unrest and wealth inequality. Keen for a side hustle during tough times, many poorer families in Guangdong made the most of coastal living and turned to illicit smuggling, or what we might call part-time piracy. In 1801, Shih Yang was making a living as a sex worker on a floating brothel, where she floated the boats of many wealthy clients. Showing real entrepreneurial spirit, she started to trade her loaded but loose-lipped clients’ secrets to gain more cash and influence.
Later that year, Shih Yang married a famous pirate called Cheng Yi. This is when she became known as Zheng Yi Sao, meaning the wife of Cheng, and they turned into quite the power couple. Remember all those part-time plunderers floating around? Well, Zheng Yi Sao and her hubby took charge and created a unified pirate confederation with about 70,000 men under them. #CoupleGoals. They also took on an apprentice who they adopted as their son, by the name of Chang Pao. In 1807 her husband died and Zheng Yi Sao took charge, flying, or should we say sailing, solo. To grow her power base Zheng Yi Sao secured the support of Cheng Yi’s two leading chieftains and chose her adopted son to head up her husband’s old squadron. To secure his loyalty further, Zheng Yi Sao married Chang Pao, then in his twenties. Gulp.
Next, Zheng Yi Sao came up with a range of ways to keep her huge pirate-posse in order – she introduced a law code where men could be killed for cowardice, disobedience or for stealing more than their share of the loot – they could also have their ears sliced off for unauthorised absences. Zheng Yi Sao then turned her spyglass to Guangdong’s lucrative salt trade. Her pirates launched attacks on salt fleets which were so successful that, at one point, only 4 of the government’s 270 salt ships remained outside her control.
To rub salt into the wounds, she introduced a passport system, which meant salt merchants had to buy safe passage from the pirates. Soon, this extended to all types of merchant and fishing vessels. She even set up tax offices to collect fees. Who knew piracy required so much paperwork? As the pirates relied on local villages for supplies, Zheng Yi Sao tried to keep them on side. So, if any pirates attacked a ship that had purchased a passport from Zheng Yi Sao, they were made to pay extensive compensation. And if anyone tried to stand in Zheng Yi Sao’s way – it didn’t go well for them.
They used jingals, musket-like weapons which were around two and half meters long and needed three people to operate them. They also intimidated ships by swimming towards them with long poles tipped with razor sharp machetes.
By 1809 Zheng Yi Sao’s military and economic dominance led the Chinese government to ask the British and Portuguese navies for help in tackling piracy. But after several sea battles, the pirates were undefeated.
By 1810, however, Zheng Yi Sao and her crew were willing to cut a deal, retiring on pretty impressive pensions provided by the government. We don’t know much about Zheng Yi Sao after that, except that after the death of Chang Pao in 1822, she returned to Guangdong to raise their son. After a presumably luxury retirement, Zheng Yi Sao died at the age of 69. So enthralling that she has inspired characters in Dr Who and Pirates of the Caribbean, Zheng Yi Sao remains the most powerful pirate in history.
Gdyby poproszono was o wyobrażenie sobie największego pirata wszechczasów, kogo byście wymienili? Być może pojawiłby się Long John Silver w komplecie z przycupniętą papugą lub zawadiacki Czarnobrody? Nie całkiem! Zheng Yi Sao – była prostytutka, która stała się Królową Piratów i terroryzowała Morze Południowochińskie w XIX wieku – wygrywa w przedbiegach.
Urodzona około 1775 roku jako Shih Yang w chińskim regionie przybrzeżnym Guangdong, dorastała w czasach niepokojów społecznych i nierówności majątkowych. Wiele biedniejszych rodzin w Guangdong, chcących dorobić w trudnych czasach, korzystało z życia na wybrzeżu i dorabiało na nielegalnym przemycie lub na czymś, co moglibyśmy dziś nazwać piractwem na pół etatu. W 1801 roku Shih Yang zarabiała na życie jako prostytutka w pływającym domu uciech, gdzie „wpływapła” na wielu bogatych klientów. Wykazując prawdziwego ducha przedsiębiorczości, zaczęła handlować sekretami swoich bogatych choć gadatliwych kochanków, aby zdobyć więcej pieniędzy i wpływów.
Jeszcze w tym samym roku Shih Yang poślubiła słynnego pirata o imieniu Cheng Yi i stała się znana jako Zheng Yi Sao, czyli żona Chenga. Razem stworzyli całkiem wpływową parę. Pamiętacie tych wszystkich półetatowych grabieżców pływających po wybrzeżu? Cóż, Zheng Yi Sao i jej mężulek przejęli dowodzenie i stworzyli zjednoczoną konfederację piratów która dowodziłą 70 000 mężczyzn. #CoupleGoals. Przyjęli również ucznia imieniem Chang Pao, którego adoptowali jako syna. W 1807 roku zmarł jej mąż, a Zheng Yi Sao przejęła dowodzenie działając samotnie. Aby zabezpieczyć podstawy swojej władzy, Zheng Yi Sao uzyskała wsparcie dwóch czołowych wodzów Cheng Yi i wybrała swojego adoptowanego syna na szefa starej eskadry męża. Aby jeszcze bardziej zapewnić sobie jego lojalność, Zheng Yi Sao poślubił Chang Pao, który wówczas miał jedynie dwadzieścia kilka lat. Cóż…
Następnie Zheng Yi Sao wymyśliła szereg sposobów na utrzymanie porządku w swojej ogromnej pirackiej grupie – wprowadziła kodeks prawny, zgodnie z którym mężczyźni mogli zostać zabici za tchórzostwo, nieposłuszeństwo lub kradzież większej, niż przypadająca im, części łupu – mogli również mieć odcięte uszy za nieuprawnione nieobecności. Następnie Zheng Yi Sao skierowała swoją uwagę na lukratywny handel solą w Guangdong. Jej piraci rozpoczęli ataki na floty przewożące sól, które były tak skuteczne, że w pewnym momencie tylko 4 z 270 rządowych statków tego typu pozostały poza jej kontrolą.
Aby dolać oliwy do ognia, wprowadziła system paszportowy. Od tej pory handlarze solą musieli wykupić glejt od piratów. Wkrótce potem rozszerzono go na wszystkie rodzaje statków handlowych i rybackich. Zheng Yi Sao założyła nawet urzędy skarbowe do pobierania opłat. Kto by pomyślał, że piractwo wymaga tyle papierkowej roboty? Ponieważ piraci polegali na zaopatrzeniu lokalnych wiosek, Zheng Yi Sao starał się ich mieć po swojej stronie. Tak więc, jeśli jacyś piraci zaatakowali statek, wyktóry kupił glejt od Zheng Yi Sao, musieli zapłacić wysokie odszkodowanie. A jeśli ktoś próbował stanąć na drodze Zheng Yi Sao – nie kończył to dobrze.
Piraci Zheng Yi Sao używali jingali, broni podobnej do muszkietu, która miała około dwóch i pół metra długości i wymagała trzech osób do ich obsługi. Zastraszali także statki, płynąc w ich kierunku z długimi kijami zakończonymi ostrymi jak brzytwa maczetami.
W 1809 r. militarna i gospodarcza dominacja Zheng Yi Sao skłoniła chiński rząd do zwrócenia się do marynarki brytyjskiej i portugalskiej o pomoc w walce z piractwem. Pomimo tego po kilku bitwach morskich piraci pozostawali niepokonani.
Jednakże w 1810 roku Zheng Yi Sao i jej załoga byli gotowi dobić targu, odchodząc zapewnili sobie dość imponujące emerytury od rządu. Niewiele więcej wiemy o Zheng Yi Sao, z wyjątkiem tego, że po śmierci Chang Pao w 1822 roku wróciła do Guangdong, aby wychować syna. Po prawdopodobnie luksusowej emeryturze Zheng Yi Sao zmarła w wieku 69 lat. Jej historia była na tyle fascynująca, że zainspirowała postacie w serialu Dr Who i filmie Piraci z Karaibów. Do dziś Zheng Yi Sao pozostaje najpotężniejszym piratem w historii.
Skorzystaj z tłumaczenia, jeśli nie rozumiesz jakiegoś fragmentu.
Text from BBC Reel. Script by Emma Nagouse, University of Sheffield, based on original research by Prof Ronald C. Po, London School of Economics. Voice-over by Tessa Delaunay-Martin, BBC Production note: The voice-over for this animation uses Cantonese pronunciation – names on screen are spelled using the romanisation system for standard Mandarin, Hanyu Pinyin.
If you were asked to picture the most successful pirate of all time, who would you imagine? Perhaps Long John Silver complete with a perching parrot, or a swashbuckling Blackbeard? Think again! Zheng Yi Sao – a former sex worker turned Pirate Queen who terrorised the South China Sea in the 19th Century – blows them both out of the water.
Born around 1775 as Shih Yang in the Chinese coastal region of Guangdong, she grew up at a time of civil unrest and wealth inequality. Keen for a side hustle during tough times, many poorer families in Guangdong made the most of coastal living and turned to illicit smuggling, or what we might call part-time piracy. In 1801, Shih Yang was making a living as a sex worker on a floating brothel, where she floated the boats of many wealthy clients. Showing real entrepreneurial spirit, she started to trade her loaded but loose-lipped clients’ secrets to gain more cash and influence.
Later that year, Shih Yang married a famous pirate called Cheng Yi. This is when she became known as Zheng Yi Sao, meaning the wife of Cheng, and they turned into quite the power couple. Remember all those part-time plunderers floating around? Well, Zheng Yi Sao and her hubby took charge and created a unified pirate confederation with about 70,000 men under them. #CoupleGoals. They also took on an apprentice who they adopted as their son, by the name of Chang Pao. In 1807 her husband died and Zheng Yi Sao took charge, flying, or should we say sailing, solo. To grow her power base Zheng Yi Sao secured the support of Cheng Yi’s two leading chieftains and chose her adopted son to head up her husband’s old squadron. To secure his loyalty further, Zheng Yi Sao married Chang Pao, then in his twenties. Gulp.
Next, Zheng Yi Sao came up with a range of ways to keep her huge pirate-posse in order – she introduced a law code where men could be killed for cowardice, disobedience or for stealing more than their share of the loot – they could also have their ears sliced off for unauthorised absences. Zheng Yi Sao then turned her spyglass to Guangdong’s lucrative salt trade. Her pirates launched attacks on salt fleets which were so successful that, at one point, only 4 of the government’s 270 salt ships remained outside her control.
To rub salt into the wounds, she introduced a passport system, which meant salt merchants had to buy safe passage from the pirates. Soon, this extended to all types of merchant and fishing vessels. She even set up tax offices to collect fees. Who knew piracy required so much paperwork? As the pirates relied on local villages for supplies, Zheng Yi Sao tried to keep them on side. So, if any pirates attacked a ship that had purchased a passport from Zheng Yi Sao, they were made to pay extensive compensation. And if anyone tried to stand in Zheng Yi Sao’s way – it didn’t go well for them.
They used jingals, musket-like weapons which were around two and half meters long and needed three people to operate them. They also intimidated ships by swimming towards them with long poles tipped with razor sharp machetes.
By 1809 Zheng Yi Sao’s military and economic dominance led the Chinese government to ask the British and Portuguese navies for help in tackling piracy. But after several sea battles, the pirates were undefeated.
By 1810, however, Zheng Yi Sao and her crew were willing to cut a deal, retiring on pretty impressive pensions provided by the government. We don’t know much about Zheng Yi Sao after that, except that after the death of Chang Pao in 1822, she returned to Guangdong to raise their son. After a presumably luxury retirement, Zheng Yi Sao died at the age of 69. So enthralling that she has inspired characters in Dr Who and Pirates of the Caribbean, Zheng Yi Sao remains the most powerful pirate in history.
Gdyby poproszono was o wyobrażenie sobie największego pirata wszechczasów, kogo byście wymienili? Być może pojawiłby się Long John Silver w komplecie z przycupniętą papugą lub zawadiacki Czarnobrody? Nie całkiem! Zheng Yi Sao – była prostytutka, która stała się Królową Piratów i terroryzowała Morze Południowochińskie w XIX wieku – wygrywa w przedbiegach.
Urodzona około 1775 roku jako Shih Yang w chińskim regionie przybrzeżnym Guangdong, dorastała w czasach niepokojów społecznych i nierówności majątkowych. Wiele biedniejszych rodzin w Guangdong, chcących dorobić w trudnych czasach, korzystało z życia na wybrzeżu i dorabiało na nielegalnym przemycie lub na czymś, co moglibyśmy dziś nazwać piractwem na pół etatu. W 1801 roku Shih Yang zarabiała na życie jako prostytutka w pływającym domu uciech, gdzie „wpływapła” na wielu bogatych klientów. Wykazując prawdziwego ducha przedsiębiorczości, zaczęła handlować sekretami swoich bogatych choć gadatliwych kochanków, aby zdobyć więcej pieniędzy i wpływów.
Jeszcze w tym samym roku Shih Yang poślubiła słynnego pirata o imieniu Cheng Yi i stała się znana jako Zheng Yi Sao, czyli żona Chenga. Razem stworzyli całkiem wpływową parę. Pamiętacie tych wszystkich półetatowych grabieżców pływających po wybrzeżu? Cóż, Zheng Yi Sao i jej mężulek przejęli dowodzenie i stworzyli zjednoczoną konfederację piratów która dowodziłą 70 000 mężczyzn. #CoupleGoals. Przyjęli również ucznia imieniem Chang Pao, którego adoptowali jako syna. W 1807 roku zmarł jej mąż, a Zheng Yi Sao przejęła dowodzenie działając samotnie. Aby zabezpieczyć podstawy swojej władzy, Zheng Yi Sao uzyskała wsparcie dwóch czołowych wodzów Cheng Yi i wybrała swojego adoptowanego syna na szefa starej eskadry męża. Aby jeszcze bardziej zapewnić sobie jego lojalność, Zheng Yi Sao poślubił Chang Pao, który wówczas miał jedynie dwadzieścia kilka lat. Cóż…
Następnie Zheng Yi Sao wymyśliła szereg sposobów na utrzymanie porządku w swojej ogromnej pirackiej grupie – wprowadziła kodeks prawny, zgodnie z którym mężczyźni mogli zostać zabici za tchórzostwo, nieposłuszeństwo lub kradzież większej, niż przypadająca im, części łupu – mogli również mieć odcięte uszy za nieuprawnione nieobecności. Następnie Zheng Yi Sao skierowała swoją uwagę na lukratywny handel solą w Guangdong. Jej piraci rozpoczęli ataki na floty przewożące sól, które były tak skuteczne, że w pewnym momencie tylko 4 z 270 rządowych statków tego typu pozostały poza jej kontrolą.
Aby dolać oliwy do ognia, wprowadziła system paszportowy. Od tej pory handlarze solą musieli wykupić glejt od piratów. Wkrótce potem rozszerzono go na wszystkie rodzaje statków handlowych i rybackich. Zheng Yi Sao założyła nawet urzędy skarbowe do pobierania opłat. Kto by pomyślał, że piractwo wymaga tyle papierkowej roboty? Ponieważ piraci polegali na zaopatrzeniu lokalnych wiosek, Zheng Yi Sao starał się ich mieć po swojej stronie. Tak więc, jeśli jacyś piraci zaatakowali statek, wyktóry kupił glejt od Zheng Yi Sao, musieli zapłacić wysokie odszkodowanie. A jeśli ktoś próbował stanąć na drodze Zheng Yi Sao – nie kończył to dobrze.
Piraci Zheng Yi Sao używali jingali, broni podobnej do muszkietu, która miała około dwóch i pół metra długości i wymagała trzech osób do ich obsługi. Zastraszali także statki, płynąc w ich kierunku z długimi kijami zakończonymi ostrymi jak brzytwa maczetami.
W 1809 r. militarna i gospodarcza dominacja Zheng Yi Sao skłoniła chiński rząd do zwrócenia się do marynarki brytyjskiej i portugalskiej o pomoc w walce z piractwem. Pomimo tego po kilku bitwach morskich piraci pozostawali niepokonani.
Jednakże w 1810 roku Zheng Yi Sao i jej załoga byli gotowi dobić targu, odchodząc zapewnili sobie dość imponujące emerytury od rządu. Niewiele więcej wiemy o Zheng Yi Sao, z wyjątkiem tego, że po śmierci Chang Pao w 1822 roku wróciła do Guangdong, aby wychować syna. Po prawdopodobnie luksusowej emeryturze Zheng Yi Sao zmarła w wieku 69 lat. Jej historia była na tyle fascynująca, że zainspirowała postacie w serialu Dr Who i filmie Piraci z Karaibów. Do dziś Zheng Yi Sao pozostaje najpotężniejszym piratem w historii.
siadać
nierówności majątkowe
praca dodatkowy
nielegalny
o długim języku, gadatliwy
grabieżca
mężuś, mężulek
grupa pościgowa, paczka
tchórzostwo
łupy
pogoeszycć sprawy
statek pełnomorski, naczynie
wynagrodzenie
zakończony
uporać się z, stawić czoła
pasjonujący, frapujący
Odpowiedz na pytania poniżej i sprawdź,
ile udało Ci się zrozumieć.
Time's up
Sprawdź historię innego znanego pirata (oczywiście na angielskich stronach intenetowych) i opisz ja po angielsku.
Zapomocą aplikacji Quizlet możesz dalej ćwiczyć nowe słowa i zwroty, które pojawiły się w tym temacie.
Miłej zabawy!
Bezsenność dotyka miliony ludzi na całym świecie, utrudniając zasypianie, przesypianie nocy lub budzenie się wypoczętym. To powszechne zaburzenie snu wpływa …
Co wspólnego ma piłka nożna i Isaac Newton? Cóż, zdecydowanie więcej niż może się na pierwszy rzut oka wydawać. Zasady …
Prawo do posiadania broni to jeden z fundamentów amerykańskiego społeczeństwa. Europejczykom trudno zrozumieć przywiązanie do broni jakie w wielu stanach …
Czy zastanawialiście się kiedyś jak powstał makaron błyskawiczny, albo skąd wzięły się tak powszechne odświeżacze do samochodów? Dzisiaj poznacie odpowiedzi …
Frank Serpico to jedna z ikonicznych postaci w amerykańskiej policji. Bohater który samodzielnie zmienił system i przeciwstawił się niesprawiedliwości i …
Istnieje wiele programów poświęconych zmianom klimatu. W tej lekcji będziecie mogli obejrzeć z nich, w którym występuje Al Gore, były …
Król Artur, potwór z Loch Ness, boggarty, elfy, trolle – Wielka Brytania jest przesycona legendami i fantastycznymi stworzeniami. Prawie każde …
Podobno w Londynie tak jak w Nowym Jorku można dostać wszystko. W każdej dzielnicy są setki uroczych zakątków, romantycznych restauracji …
Król Artur, potwór z Loch Ness, boggarty, elfy, trolle – Wielka Brytania jest przesycona legendami i fantastycznymi stworzeniami. Prawie każde miasteczko ma swoją legendę, którą mieszkańcy przekazują z pokolenia na pokolenie i którą szczycą się przed innymi. Nie zawsze są …
Co wspólnego ma piłka nożna i Isaac Newton? Cóż, zdecydowanie więcej niż może się na pierwszy rzut oka wydawać. Zasady fizyki choć czasem łapiemy je instynktownie są w piłce nożnej obecne na każdym kroku. Kto wie, być może dzięki tej …
Niedawno na AppleTV pojawił się nowy serial, który zdobył sobie całkiem sporą popularność. Ted Lasso opowiada historię trenera niewielkiej uniwersyteckiej drużyny footballu amerykańskiego, który zostaje zrekrutowany do poprowadzenia fikcyjnej pierwszoligowej drużyny piłkarskiej AFC Richmond Jak to zwykle bywa przeprowadzka oraz …